На ден 01.12. 2022 година Здружение ЕСЕ во соработка со партнерските ромски организации ИРИЗ и Романо Чачипе од Шуто Оризари, спроведе работилница за подготовка на локална стратегија за застапување. Во првиот дел на работилницата беа зајакнати капацитетите на персоналот на ромските организации за подготовка на стратегија за застапување базирана на човекови права. Во вториот работен дел, претставниците од двете ромски организации во процес фацилитиран од страна на претставник од ЕСЕ подготвија Локална стратегија за застапување со цел унапредување на здравјето на Ромите од општината Шуто Оризари. Стратегијата има три главни приоритети: Унапредување на пристапот на Ромите до примарната здравствена заштита; Унапредување на здравствената заштита на мајките и децата од ромските заедници; и Унапредување на здравствената заштита за репродуктивното здравхе на жените Ромки. Воедно беше подготвен и акциски план за спроведување на стратегијата со времетраење од декември 2022 до јули 2023 година.
Активноста е дел од годишната програма за работа на Здружение ЕСЕ и е финансиски поддржана од Европската Унија.
Координаторот на програмата за јавно здравје и здравје на жените на Здружение ЕСЕ, гостуваше во Утринската програма на МРТ. При тоа говореше за кратењето на буџетските средства на превентивните програми на Министерството за здравство во предлог Буџетот за 2023 година. Претставникот на ЕСЕ посочи дека кратењето на буџетските средства директно ќе се одрази врз влошување на здравствената состојба кај жените, како и со предвремена смртност на жените поради ненавремено откривање на малигните заболувања. Имено во Р. Северна Македонија секоја година умираат околу 320 жени од рак на дојка и помеѓу 30 до 40 жени од рак на грлото на матката. Најголем дел од овие смртни случаи можат да се спречат доколку соодветно се спроведат програмите за скрининг. За жал кратењето на буџетските средства ќе резултира со намален опфат на жените со Програмите за скрининг, со што потенцијално се појавува ризик од зголемена смртност од овие заболувања. Исто така беше напоменато дека во извештаите на Европската комисија за Р. Северна Македонија, изразена е загриженост за недоволното финансирање на програмите за скрининг на малигни заболувања. Воедно поради кратењето на буџетските средства за Програмата за активна здравствена заштита на мајките и децата, Министерството за здравство нема да биде во можност да предвиди активности за здравствена едукација на теми од областа на здравјето на мајките и децата, вклучувајќи: здравствена заштита за време на бременоста, значењето на вакцинацијата, намалување на појавата на прекумерна телесна тежина кај децата. Овие се реални проблеми со кои се соочува населението во Р. Северна Македонија, а воедно се нотирани и како проблеми во Извештајот на Комитетот за правата на детето при Обединетите Нации. Координаторот од Здружение ЕСЕ побара од Пратениците при Собранието на Р. Северна Македонија да ги усвојата амандманите испратени од Здруженијата на граѓани со кои ќе се зголемат финансиските средства за превентивните програми за 2023 година.
Програмата за работа на Здружение ЕСЕ за 2022 година е финансиски поддржана од Европската Унија.
In the period from November 14 to November 16, 2022 members of the Network of practitioners working on fiscal transparency in sectors of social and economic rights of citizens from North Macedonia and Serbia met in Belgrade. The purpose of the meeting was to finalize the draft reports from the conducted desk research on the available indicators and data regarding access to primary health care services for vulnerable/marginalized groups in North Macedonia and Serbia. The meeting was part of the joint efforts of the Network of practitioners working on fiscal transparency in sectors of social and economic rights of citizens, July – December 2022, planned within the Action Plan.
Во периодот октомври – ноември 2022 година продолжи со спроведување на фокус групи со цел проценка на потребите на ромското и руралното население во однос на пристапот до примарна здравствена заштита. При тоа на 19.10. 2022 година беше спроведена фокус група со рурално население во општина Кривогаштани, на 27.10.2022 година беше спроведена фокус група со ромско население во општина Шуто Оризари, на 08.11.2022 година беше спроведена фокус група со ромско население во општина Куманово, и на 10.11. 2022 година беше спроведена фокус група со рурално население во општина Свети Николе. На фокус групите граѓаните ги искажаа своите мислења по однос на услугите кои ги добиваат во примарната здравствена заштита, говореа за проблемите со кои се соочуваат во пристапот до примарна здравствена заштита, а воедно ги искажаа своите мислења и потреби по однос на тоа што треба да се превземе за да се унапреди нивниот пристап до примарна здравствена заштита. Може да се заклучи дека во секое населено место граѓаните се соочуваат со специфични проблеми и потреби по однос на пристапот до примарната здравствена заштита. Наодите од фокус групите ќе бидат искористени за подготовка на анализа, како и конкретни барања за унапредување на пристапот на Ромите и жителите од руралните средини до примарна здравствена заштита.
Фокус групите беа спроведени во соработка со партнерската ромска организација ИРИЗ од Шуто Оризари, како и со граѓански активисти од локалните граѓански организации и тоа Станица ПЕТ од Прилеп, Мајка од Куманово и ГИЖ од Свети Николе.
Активноста е дел од годишната програма за работа на Здружение ЕСЕ и е финансиски поддржана од Европската Унија.
На 10.11.2022 година Здружение ЕСЕ, спроведе фокус група со жители на руралните населени места кои потпаѓаат под општината Свети Николе. На фокус групата беше дискутирано кои се фактори влијаат негативно врз менталното здравје на населението, на кој начин населението од руралните средини се справува во ситуации кога се соочува со проблеми поврзани со менталното здравје, како и по однос на тоа дали постојат одредени структури или мрежи кои обезбедуваат поддршка за унапредување на менталното здравје на руралното население во општина Свети Николе. Наодите од фокус групата ќе послужат за подготовка на извештај од истражување, како и за подготовка на локални планови за унапредување на менталното здравје на населението. Фокус групата беше спроведена во соработка со граѓански активистки од локалната организација ГИЖ Свети Николе
Активноста е дел од годишната програма за работа на Здружение ЕСЕ и е финансиски поддржана од Европската Унија.
