Овој документ претставува сеопфатна анализа на утврдените состојби и на предизвиците од сеопфатното мултисекторско истражување „Изложеноста и влијанието на еколошките ризици врз здравјето и животната средина на Ромите“ спроведено во периодот од 1 јануари до 31 декември 2022 година во 13 сиромашни, неформални ромски населби лоцирани во пет градови и едно село во Северна Македонија. Населбите беа избрани врз основа на претходното учество на Здружението за еманципација, солидарност и еднаквост на жените - ЕСЕ во истражувања за состојбата на Ромите на тие локации и на достапните информации за здравствената состојба на локалното ромско население.
Со истражувањето беа собрани цела низа квалитативни и квантитативни информации преку анкетирање на:
- претставници на општинската администрација на општините на чија територија се наоѓаат ромските населби опфатени со истражувањето: Шуто Оризари, Куманово, Прилеп, Виница, Делчево и Пехчево
- 2.171 претставник на домаќинствата кои живеат во тие населби.
Здружението за еманципација, солидарност и еднаквост на жените стратешки ја ориентира својата работа кон вклучување на граѓаните во процесите на планирање, на имплементација и на евалуација на политиките и услугите за остварувањето на основните човекови права на населението, со посебен осврт на Ромите и на останатите маргинализираните групи од населението.
Правото на здравје е регулирано во Уставот и законите на Р Северна Македонија, како и во меѓународните документи. Притоа фундаменталните принципи на примарната здравствена заштита (ПЗЗ), согласно Светската здравствена организација, е дека сите луѓе насекаде имаат право да остварат највисоко ниво на здравје и здравствена заштита без тешкотии. Примарната здравствена заштита подразбира дека здравствениот систем ги адресира потребите и преференциите на секој поединец, вклучувајќи ја здравствената промоција, превенција на заболувањата, третман, рехабилитација, палијативна грижа итн. Примарната здравствена заштита се смета како најинклузивен, правичен и рентабилен начин за постигнување универзална здравствена заштита, односно поединецот да ја добие здравствената заштита во време кога му е потребна, на местото каде што му е потребна, а при тоа да не се соочи со финансиски и останати тешкотии во обезбедувањето на здравствената заштита.
Здружението за еманципација, солидарност и еднаквост на жените стратешки ја ориентира својата работа кон вклучување на граѓаните во процесите на планирање, на имплементација и на евалуација на политиките и услугите за остварувањето на основните човекови права, посебно на човековите права на маргинализираните групи од населението.
Правото на здравје е регулирано во Уставот и законите на Република Северна Македонија, како и во меѓународните документи. Притоа фундаменталните принципи на примарната здравствена заштита (ПЗЗ), согласно Светската здравствена организација, е дека сите луѓе насекаде имаат право да остварат највисоко ниво на здравје и здравствена заштита без тешкотии. Примарната здравствена заштита подразбира дека здравствениот систем ги адресира потребите и преференциите на секој поединец, вклучувајќи ја здравствената промоција, превенција на заболувањата, третман, рехабилитација, палијативна грижа итн. Примарната здравствена заштита се смета како најинклузивен, правичен и рентабилен начин за постигнување универзална здравствена заштита, односно поединецот да ја добие здравствената заштита во време кога му е потребна, на местото каде што му е потребна, а при тоа да не се соочи со финансиски и останати тешкотии во обезбедувањето на здравствената заштита.
Преку долгогодишната работа на остварување на правото на здравје на ромската заедница и останатите маргинализирани групи, во многу наврати ги идентификувавме и ги документиравме проблемите и бариерите со кои се соочуваат во остварувањето на правото на примарната здравствена заштита. Податоците со кои располагаме преку спроведените истражувања и секојдневната теренска работа на нашите партнерски граѓански организации укажуваат дека во нашава земја сè уште не е постигната универзалната здравствена заштита на примарно ниво за ранливите и маргинализираните групи на населението.
